Chỉ trong hơn một tháng ngắn ngủi, lò gạch của Tôn Thiếu An đã ra được bốn mẻ gạch. Mỗi mẻ bảy nghìn viên, bốn mẻ là hai vạn tám nghìn viên. Trừ đi chi phí vận chuyển, tiền than, và thuế mười phần trăm từ doanh thu, mỗi viên gạch lãi ròng hai xu rưỡi. Tính ra, chỉ một đợt mà đã kiếm được gần bảy trăm đồng!

Tôn Thiếu An là người có tầm nhìn xa, khi chính sách vừa thay đổi đã nhanh nhạy nắm bắt thời cơ, lập tức bắt tay làm giàu. Lò gạch nhả khói đen cuồn cuộn kia khiến biết bao người phải đỏ mắt thèm muốn!

Thiếu An giờ đây đã dần trở thành nhân vật tiêu điểm số một của thôn Song Thủy, những "ngôi sao" trước đây như Điền Phúc Đường, Kim Tuấn Sơn, trong mắt người dân cũng trở nên mờ nhạt đi ít nhiều.

Bây giờ, dù nhà Tôn Ngọc Hậu vẫn ở nơi tồi tàn như trước, nhưng người tìm đến lại rõ ràng nhiều hơn. Trong thôn có vài người nông dân túng thiếu mười đồng, tám đồng, Thiếu An đều rộng rãi giúp đỡ. Với nhà họ Tôn, việc này không đơn thuần là cho vay tiền, mà còn là viết lại lịch sử của chính họ. Phải rồi, bao đời nay họ luôn là người đi vay, giờ đây lần đầu tiên họ có thể là người cho vay! Nhưng người ngoài không biết được rằng, phía sau sự phát đạt của sự nghiệp Thiếu An lại đầy rẫy gian nan. Không chút cường điệu mà nói, từng đồng tiền đều là mồ hôi nước mắt đổi lấy. Để duy trì một lò gạch, ít nhất phải có ba bốn lao động khỏe mạnh. Gia đình họ vừa phải làm ruộng, vừa phải phục vụ cái "quái vật" này, sức lực gần như đã bị dốc đến cùng cực. Khi Thiếu Bình còn ở nhà, ba lao động nam cộng với Tú Liên còn miễn cưỡng lo nổi cả đôi bên; nhưng từ khi Thiếu Bình đi, cha anh một mình lo việc núi rừng đã đuối sức. Vì vậy, vợ chồng Thiếu An duy trì lò gạch này quả thực là đang dốc cả sinh mệnh ra gánh vác. Đào đất, gánh nước, trộn bùn, đổ khuôn, xếp lò, đốt lửa, lấy gạch… việc nào cũng là lao động nặng nhọc. Hai vợ chồng từ tờ mờ sáng đến tối mịt, thường mệt đến mức ăn chẳng nổi; đêm nằm trong chăn, thậm chí không còn sức mà gần gũi nhau — mệt đến mức trong mơ cũng phải rên rỉ…

Hiện nay, đã đến tiết hạ chí, mùa lúa mì vào vụ gặt rộ, tất cả các ruộng vụ thu trên núi đều cần làm cỏ; đồng thời phải gieo kiều mạch vụ hè. Những việc này cụ Tôn Ngọc Hậu một mình đã không thể kham nổi!

Lò gạch buộc phải dừng hoạt động.

Với vợ chồng Thiếu An đang hăng say kiếm tiền, việc phải ngưng sản xuất gạch quả là điều cực kỳ đau lòng, nhưng không còn cách nào khác! Thiếu An phải giúp cha lên núi làm ruộng. Tú Liên bắt đầu bực bội.

Từ sau khi kết hôn, Tú Liên chưa từng cãi vã với Thiếu An. Dù có điều gì không vừa lòng, cô cũng thường nhẫn nhịn, chồng bảo sao làm vậy. Bao năm qua, người chồng thân yêu của cô đã sống chết gánh vác cái nhà to mà nghèo này, cô thương anh, không muốn làm anh phiền muộn. Nhưng bây giờ, khi đời sống gia đình đã khá hơn, sự nghiệp của họ cũng bắt đầu khởi sắc, Tú Liên dần dần có ý thức tham gia vào các việc trong nhà. Cô không muốn chỉ thụ động nghe theo người khác mãi nữa, mà muốn được cất lên tiếng nói của chính mình. Đúng vậy, cô đã sinh con cho gia đình này; cô dùng lao động của mình tạo ra tài sản cho cái nhà này; tại sao cô lại không thể là chủ nhân của gia đình này? Cô không thể mãi mãi chỉ là kẻ phụ thuộc! Điều đầu tiên khiến cô bất mãn chính là việc Thiếu Bình bỏ nhà ra đi. Cô nói với chồng:
“Chúng mình định gánh cái nhà này đến bao giờ nữa? Thiếu Bình vỗ mông đi Hoàng Nguyên, sống đời rong chơi ngoài kia. Nhà bao nhiêu việc, hai vợ chồng mình thì mệt sắp chết! Người ngoài không thấy bọn mình sống chết thế nào. Sao mình phải liều mạng vì họ? Trước kia Thiếu Bình còn nhỏ, bọn mình nhẫn nhịn cũng đành. Giờ nó hơn hai mươi rồi, bỏ mặc cả nhà mà chỉ lo cho bản thân! Mình cớ gì phải tiếp tục làm khổ vì những người như thế?”

Lúc Tú Liên trách móc như vậy, Thiếu An không nói một lời. Đương nhiên, trong lòng anh cũng không hài lòng với việc Thiếu Bình bỏ đi Hoàng Nguyên — nhưng làm sao anh có thể cùng vợ công kích em trai mình?

Tú Liên thấy chồng im lặng thì càng lấn tới. Cô tiếp tục nói:
“Mình tuy có kiếm được chút tiền, nhưng đó là khoản tiền hồ đồ! Tiền là hai đứa mình cực khổ kiếm được, nhưng cả nhà ai cũng được chia phần! Cái nhà này là hố không đáy, dù mình có đem cả xương cốt lấp vào cũng không lấp đầy!”

“Việc núi chẳng phải cha đang làm đó sao?” Thiếu An phản bác. “Nếu chia nhà ra, thì mình vừa làm gạch vừa có thể lo việc ruộng đất nhà mình! Dù không lo trồng trọt, để ruộng bỏ hoang thì đã sao? Mình có tiền thì mua gạo ăn! Ba người một năm ăn bao nhiêu chứ?”

Thực ra, đây mới chính là điều Tú Liên muốn nói nhất. Vợ chồng trẻ sống riêng biệt là ước mơ cô đã ấp ủ từ nhiều năm nay. Trước kia tuy có nghĩ đến, nhưng nhìn qua là biết không thể nào. Lúc đó cô hiểu rằng nếu cô và Thiếu An sống riêng, bỏ lại cả đống người già trẻ, thì không thể trụ nổi một ngày. Nhưng bây giờ, chính sách mới được thực thi, ít ra thì không phải lo chuyện cơm ăn nữa, điều này làm cho ý định chia nhà của cô bùng lên mạnh mẽ trở lại. Cô nghĩ: với người già, điều quan trọng nhất chẳng phải là có cái ăn sao? Còn bản thân vợ chồng trẻ thì còn trẻ trung, sống không chỉ để ăn no, mà còn muốn có những ngày tháng sung túc, nhẹ nhàng, có mặt mũi nữa chứ!

“Tôi chịu đủ rồi!” — cô khóc nức nở nói với chồng — “Nếu cứ thế này mập mờ lẫn lộn mãi, tôi thật sự không còn chút nghị lực nào nữa!”

“Không thể chia nhà!” Thiếu An cứng rắn nói.

“Anh không chia thì cứ sống với họ! Tôi với Hổ Oa sẽ tách ra ở riêng!” Tú Liên cãi lại.

Tôn Thiếu An sững người, không ngờ vợ mình lại trở nên mạnh mẽ đến vậy, dám cãi lại anh!

Anh vốn đã quen với sự nhu mì, vâng lời tuyệt đối của vợ, giờ nhìn thấy Tú Liên như vậy liền nổi giận. Tự tôn của một người đàn ông khiến anh bốc đồng đứng phắt dậy, lao đến trước mặt vợ, giơ nắm đấm lên.
“Anh cứ đánh đi! Anh cứ đánh đi!” Tú Liên không hề tránh, vừa khóc vừa nói.

Thiếu An chợt nhìn thấy gương mặt đầm đìa nước mắt của vợ, khuôn mặt đã đen sạm và thô ráp vì lao động, bất giác sống mũi cay cay, cả người như bị rút hết sức lực, mềm nhũn ra. Anh buông nắm đấm ra, dùng lòng bàn tay lau nước mắt trên mặt vợ.

Tú Liên lập tức nhào vào lòng anh, vừa khóc vừa dụi đầu vào ngực anh, ôm chặt lấy anh không buông.

Thiếu An đưa tay vuốt mái tóc đen dính đầy bụi đất của vợ, nhắm mắt lại chỉ biết thở dài…

Anh thương vợ. Từ khi cô lấy anh đến giờ, thực sự chưa có ngày nào được sung sướng. Quần áo vá chằng vá đụp, ăn uống kham khổ, sáng tối miệt mài trên núi làm việc… Cô đem lại cho anh hơi ấm, sự chăm sóc ân cần, yêu thương, và sinh cho anh một đứa con trai đáng yêu khỏe mạnh. Bao năm qua, cô luôn tình nguyện cùng anh gánh vác cái nhà nghèo này mà không một lời oán trách. Với một cô gái nông thôn trẻ ở thời nay mà nói, như vậy là vô cùng đáng quý rồi. Nhìn khắp các thôn xóm, mấy ai lấy chồng rồi mà còn sống chung với cha mẹ chồng sau vài năm? Ngoài họ ra, chẳng có gia đình nào không tách riêng cả! Giờ đây, dù anh có giận vợ, nhưng nói thật, anh cũng hiểu được nỗi lòng của cô…

Tôn Thiếu An rơi vào một mâu thuẫn sâu sắc. Mâu thuẫn này phần lớn bắt nguồn từ cuộc sống mới. Những năm trước, cả nhà đến cơm ăn cũng không đủ, lúc ấy Tú Liên làm gì có chuyện đòi chia nhà!

Nhưng dù xét từ lý trí hay tình cảm, anh cũng không thể chấp nhận việc chia nhà. Ngay từ đầu anh đã gánh vác trách nhiệm cả gia đình, giờ bảo anh từ bỏ thì không thể. Đây không chỉ là vấn đề triết lý sống, mà còn là tình cảm máu thịt anh không thể cắt bỏ. Gia đình họ có lẽ khác với mọi gia đình khác. Họ thực sự là những người đã cùng chèo thuyền qua bao sóng gió của cuộc đời. Dù hiện tại không còn rủi ro gì lớn nữa, nhưng anh vẫn không muốn và cũng không thể rời bỏ con “thuyền Noah” này!

Anh ôm vợ trong lòng, vuốt tóc cô, dịu giọng dỗ dành:

“Tú Liên, em là người hiểu chuyện, đừng làm khó anh. Anh xin em, trong lòng em nghĩ thế nào cũng được, nhưng xin em đừng thể hiện ra ngoài. Cha mẹ mình đã khổ cả đời rồi, anh không muốn họ phải đau lòng…”

Anh nâng gương mặt đẫm nước mắt của vợ lên, hôn lên đó không ngừng.

Thái độ của chồng rõ ràng khiến tâm trạng của Tú Liên dịu xuống, nhưng ý chí của cô không hề bị sự âu yếm dịu dàng làm lung lay. Lúc này, cô tạm thời không nhắc đến chuyện chia nhà nữa, mà chuyển sang đề nghị mang mấy trăm đồng trong tay ra để xây cho họ một chỗ ở mới! Thiếu An nói: "Chỗ mới sớm muộn gì cũng phải xây thôi, nhưng giờ lò gạch của mình mới bắt đầu ra gạch mà! Đợi sang năm kiếm được thêm ít tiền, nhất định ta sẽ xây vài gian lò gạch mới cho ra hồn!"

"Thiếu An, anh nghe em nói này! Sang năm thì ai biết xã hội sẽ ra sao? Nhân lúc bây giờ trong tay mình có ít tiền, thì nhất định phải xây chỗ này. Không phải em cố tình hồ đồ đâu, Thiếu An! Số tiền này mà không cắn răng làm chút chuyện, thì tiêu ba lần năm lượt là chẳng còn gì. Anh cứ nghe em lần này đi, mình xây vài gian hang đi; tiền không đủ thì em vay thêm chút từ nhà mẹ đẻ… Anh đồng ý với em đi! Mình chui rúc trong ổ trâu ổ lừa mấy năm rồi, chẳng lẽ cứ mãi không có lấy một mái nhà của riêng mình sao..."

Những lời này của vợ thực sự khiến Thiếu An xúc động. Anh cảm thấy Tú Liên nói cũng rất có lý. Có điều, anh vốn định đã làm thì phải làm cho ra dáng, mà số tiền trong tay bây giờ thì làm được trò trống gì?

Thế là anh khuyên Tú Liên hãy kiên nhẫn một chút, để anh tính toán lại đã rồi hẵng bàn tiếp… Tôn Thiếu An tính tới tính lui, thấy rằng nếu xây ba gian hang hoàn toàn bằng gạch hoặc đá, thì số tiền hiện tại căn bản không đủ. Cứ tạm coi là xây ba gian hang gạch đi, bỏ qua phần gạch của mình không tính, mỗi gian hang ít nhất cần sáu thợ chính; mỗi thợ chính lại cần bốn thợ phụ hỗ trợ. Ba gian cần mười tám thợ chính, bảy mươi hai thợ phụ; mỗi thợ chính công năm đồng, thợ phụ hai đồng, riêng khoản này đã mất 138 đồng. Mỗi bộ cửa sổ, cửa ra vào từ mua gỗ đến công làm tốn 150 đồng; ba bộ hết 450 đồng. Vôi trắng 5.000 cân, mỗi cân hai xu, mất 100 đồng. Mỗi người một ngày ba cân lương thực, tổng cộng cần sáu bao bột mì; mỗi bao giá 16 đồng, cũng mất gần 100 đồng. Còn thuốc lá, rượu và các chi phí khác nữa... Trời ơi! Số tiền trong tay anh tiêu sạch cũng không đủ. Mà tiếp theo làm sao khởi nghiệp được nữa? Lại đi vay tiền người ta sao? Anh đã quá sợ chuyện vay mượn rồi...

Sau đó, Thiếu An chợt nghĩ, hay là đào ba gian hang đất trước, rồi xây miệng bằng gạch ở trên — như vậy cũng ra dáng lắm chứ! Hang đất đào tốt thì chẳng kém gì hang gạch hay đá kiên cố. Sau đó thêm miệng gạch, đội thêm cái “nón gạch”, vừa đẹp mắt, lại tiết kiệm được gạch và tiền.

Đúng rồi, đây là một cách rất hay.

Anh bàn với Tú Liên, Tú Liên cũng rất vui mừng.

Tôn Thiếu An phải quyết tâm lớn lắm mới dám nói ý định của mình cho cha nghe. Anh sợ cha nghĩ xấu về mình — vừa kiếm được ít tiền đã vội lo xây hang mới cho vợ chồng trẻ!

Nhưng người cha cởi mở ấy lại rất vui vì chuyện này. Ông nói với con trai: “Cha cũng có suy nghĩ như vậy đấy! Giờ trong tay có chút tiền, phải nhanh chóng làm cho con một cái chỗ! Vì chuyện này mà cha đã dằn vặt bao năm, trong lòng lúc nào cũng như có cái gai, thấy có lỗi với các con. Vốn dĩ, đây là trách nhiệm của người làm cha! Cha không có bản lĩnh, không xây nổi cho các con một cái nhà, giờ các con tự đào tự kiếm được ít tiền để làm, chẳng lẽ cha lại không ủng hộ? Đã làm thì làm nhanh lên!”

Lời cha khiến Thiếu An cảm động khôn xiết. Xây cho mình một mái nhà mới, chẳng phải cũng là ước mơ bao năm của anh sao? Nhưng trước giờ đó chỉ là mộng tưởng thôi. Không ngờ bây giờ, sắp thành sự thật rồi ư? Phải cảm ơn cuộc sống mới này... Anh đầy xúc động nói với cha: “Không vội, để con giúp cha cuốc xong đám ruộng mùa thu trong núi đã!”

Sau khi giúp cha cuốc xong ruộng thu trong núi, Thiếu An cũng chưa thể lập tức bắt tay vào việc xây lò mới — anh còn phải cùng cha đến làng Quán Tử giúp nhà chị gái cuốc đất.

Anh rể của anh sau Tết Nguyên Đán lại bỏ nhà đi lang thang. Nửa năm nay không thấy tăm hơi. Theo lời Kim Phú trong làng họ lần trước kể, anh ta từng thấy Vương Mãn Ngân ở ga tàu Trịnh Châu, nói rằng tên lang thang đó đói đến mức không có gì ăn, quần áo trên người cũng đã lột ra đem bán rồi. Lời của tay trộm vặt kiêm chuyên gia chém gió như Kim Phú có thể không đáng tin, nhưng cả nhà Thiếu An đều biết rõ tình cảnh của Vương Mãn Ngân nơi đất khách có lẽ cũng chẳng hơn gì lời hắn ta nói. Đất đai ở nhà Quán Tử vẫn do Lan Hoa cày cấy. Người phụ nữ đáng thương ấy vừa phải nuôi hai đứa con, vừa phải làm lụng như đàn ông giữa núi đồi — cực khổ đến mức không ai tưởng tượng nổi. May mà nhà mẹ đẻ cô không xa, cha và em trai cô, vào thời vụ nông nhọc nhất, thường sang giúp đỡ…

Thiếu An và cha mang nỗi lòng nặng nề và đau đớn, đã cuốc hết đám đất nhà Lan Hoa. Họ làm việc ở đây còn kỹ lưỡng hơn cả ở làng Song Thủy; từng rìa đất, từng gốc cỏ đều không bỏ sót. Để giảm gánh nặng cho con gái, Tôn Ngọc Hậu khi trở về Song Thủy còn mang theo cháu ngoại là cậu bé Chó Con. Còn cô cháu gái Mèo Con thì đã đi học ở tiểu học làng Quán Tử, không thể theo về nhà ông ngoại.

Sau khi hai nhà đã cuốc xong ruộng mùa thu, Thiếu An mới bắt đầu động tay xây dựng chỗ ở mới. Mọi thứ bỗng trở nên tất bật; nhưng vì đây là việc lo cho hạnh phúc của mình, nên cả Thiếu An và Tú Liên đều vô cùng phấn khởi!

Họ chọn vị trí cho ngôi nhà mới ở ngay chân vách núi, không xa lò gạch. Ở đây không chỉ có lớp đất chắc chắn, mà theo lời cố thầy phong thủy họ Mễ ở trấn Mễ Gia ngày trước, thì phong thủy nơi này tốt không gì sánh bằng: phía trước có hai dải ngọc đới — tức con đường cái và sông Đông Lạp; còn năm gò đất phía tây xếp thành hàng, giống như năm đóa sen… Trước đây không ai xây nhà ở đây, chủ yếu vì chỗ này đã ra khỏi làng. Nhưng giờ họ vui mừng chiếm được mảnh đất phong thủy ấy: thứ nhất là yên tĩnh, thứ hai là gần lò gạch của họ.

Đào hang đất là một công việc đòi hỏi kỹ thuật cao, ít nhất phải thuê một thợ giỏi để điều hành và thuê thêm nhân công. Người giỏi đào hang đất nhất làng Song Thủy là Kim Tuấn Văn. Nhưng bây giờ, đừng nói là trả công năm đồng một ngày, dù có trả mười đồng cũng không mời được ông ta. Tuấn Văn vì con trai cả đã “có tương lai”, nên nhà cửa nhanh chóng phát đạt, không còn coi mấy chục đồng ra gì. Cả ngày ông mặc quần áo mới, chỉ làm chút việc nhẹ trong núi (việc nặng đã có cậu con thứ Kim Cường làm), rồi mỗi phiên chợ lại thong dong đi dạo ở phố đất trấn Thạch Cát Tiết; vào quán ăn Hồ Đức Phúc làm hai lạng rượu trắng, ăn một đĩa thịt đầu heo, sống ung dung như thần tiên!

Biết không mời nổi Kim Tuấn Văn, Thiếu An bèn sang làng Vương Gia Trang phía sau núi mời một tay thợ giỏi; sau đó lại thuê thêm vài nông dân thân quen trong làng, rồi bắt đầu rầm rộ xây nhà mới cho mình. Bao năm nay, đây là lần đầu tiên ở làng Song Thủy có người khởi công quy mô lớn như vậy. Mọi người ai nấy đều trầm trồ ngưỡng mộ, nhưng không quá ngạc nhiên. Trong mắt dân làng, Tôn Thiếu An nay đã vươn lên hàng “nhà phát tài” trong thôn, thì đến lượt anh rầm rộ một phen cũng là lẽ đương nhiên!